گۆڕان نیوز- احسان مردوخ روحانی نویسنده و محقق با ارسال یادداشتی به دفتر اقدام به ارائه توضیحاتی پیرامون کتاب «نامداران موسیقی سنندج» جلد اول کرده است و در این یادداشت عنوان کرده است که توجه و حمایت بیشتر از موسیقی در سنندج یک ضرورت است در ادامه متن کامل یادداشت را می‌خوانید.
پس از انتشار کتاب نامداران موسیقی سنندج (جلد اول) و رونمایی از آن در ۹ اردیبهشت امسال در سنندج، پرسش‌ها و ابهاماتی در خصوص مطالب این کتاب وجود داشت و گهگاه دوستان و آشنایان از من می‌خواستند تا توضیحاتی -هرچند کوتاه- در مورد این کتاب بنویسم یا در مصاحبه‌ای موضوعاتی را برای تنویر افکار عمومی بیان کنم. من هم به دلیل آنکه در مقدمه کتاب و نیز در جلسه رونمایی آن توضیحاتی را داده بودم، تکرار موضوعات را مفید نمی‌دانستم و از بیان جزئیات بیشتر، خودداری کردم. گرچه همچنان احساسم این بود که شاید ابهاماتی در خصوص این اثر، پیش مردم وجود داشته باشد.
در این فاصله پس از دریافت چندین بازخورد و صحبت با برخی از مخاطبان کتاب احساس کردم که همچنان ابهامات و پرسش‌هایی وجود دارد و از این‌رو نوشتن مختصری در این خصوص خالی از فایده نیست. پیش از پرداختن به کتاب، لازم می‌دانم که ابتدا مختصری را به چگونگی آغاز همکاری من با پروژه شهر خلاق بیان کنم و پس از آن به بحث از کتاب بپردازم.
آغاز پروژه شهر خلاق
سال ۱۳۹۷ بود که آقای دکتر فرزاد حاجی میرزایی از من خواستند که در پروژه ثبت سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی همکاری داشته باشم. بنده هم که پیشتر با ایشان همکاری و آشنایی داشتم پذیرفتم. مطالعات و جلساتی برای این کار انجام شد تا این کار در تابستان ۱۳۹۸ با جدیت بیشتری ادامه یافت. با پیگیری‌های صورت گرفته و با همکاری تنی چند از محققین و دلسوزان سنندج با مدیریت آقای دکتر اسعد اردلان و خانم دکتر گزانی بالاخره در پاییز ۱۳۹۸ شهر سنندج، به عنوان شهر خلاق موسیقی در یونسکو به ثبت رسید.
از ابتدای شروع پروژه تا به امروز با آن همکاری داشته‌ام که در فاصله‌ی زمانی مهر تا اسفند ۱۳۹۹ این همکاری به صورت تمام‌وقت بود. در این فاصله شش‌ماهه، پیشنهاد ترجمه کتاب مدیریت نتیجه محور، کتاب نامداران موسیقی سنندج و نیز نوشتن مقاله‌ای در خصوص ثبت سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی به بنده داده شد. مقاله در سال ۱۴۰۰، ترجمه کتاب مدیریت نتیجه در اسفند ۱۴۰۲ با همکاری دانشگاه کردستان و کتاب نامداران موسیقی سنندج جلد اول در اردیبهشت ۱۴۰۳ منتشر شد. ویژه‌نامه‌ای نیز تهیه و آماده شد که از ابعاد مختلف به بررسی شهر خلاق و تاثیرات آن در شهری مانند سنندج می‌پردازد که امیدوارم این ویژه‌نامه نیز به زیور طبع آراسته گردد.
اما نگارش کتاب نامداران موسیقی سنندج در حالی صورت گرفت که پژوهش‌ها و بررسی‌های اندکی در خصوص موسیقی مناطق کردنشین ایران صورت گرفته است. به عنوان مثال تا پیش از انتشار این کتاب، هیچ کتابی که به صورت اختصاصی به شرح حال نامداران موسیقی شهر سنندج پرداخته باشد وجود نداشت. دو کتابی که پیش از این انتشار یافته بودند به صورت تخصصی به شرح حال موزیسین‌های سنندجی نپرداخته بودند. کتاب نامداران علم و فرهنگ کردستان اثر آقای حیرت سجادی در کنار شرح حال شماری از شخصیت‌های معروف کردستان فصلی را به نامداران موسیقی کردستان اختصاص داده است. آقای مصطفی زارعی نیز در کتاب تاریخ موسیقی سنندج به شرح حال شماری از موزیسین‌های سنندجی پرداخته است، اما کتاب در حقیقت مجموعه عکس‌های مربوط به موسیقی در سنندج است. در کتاب نامداران موسیقی سنندج، از اطلاعات این دو کتاب استفاده شده است.
این کتاب برای نخستین بار به شرح حال شماری از نامداران موسیقی سنندج پرداخته است. سوالی که در این مدت بسیاری از من پرسیده‌اند این است که چرا شرح حال همه موزیسین‌های سنندجی در اینجا ذکر نشده است؟ واقعیت آن است که به دلیل نبود اطلاعات کافی در این خصوص و نیز مهاجرت اکثر قریب به اتفاق موزیسین‌ها از سنندج، امکان گردآوری اطلاعات همه آن‌ها وجود نداشت و گردآوری و تهیه همین مقدار نیز چهار سال به طول انجامید. از سوی دیگر به خاطر جلوگیری از پیشداوری در انتخاب نام افراد از دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج -که خود دارای افراد صاحب صلاحیت در این خصوص است- خواستم تا لیست افراد را در اختیار من قرار دهد. این افراد بدون پیشداوری انتخاب شده‌اند. در ادبیات علوم اجتماعی به این روش، دلفی گفته می‌شود.
پرسش دیگر این است که ترتیب نام افراد چگونه آورده شده است؟ این ترتیب نیز به دلیل جلوگیری از پیشداوری بر حسب ترتیب حروف الفبای فارسی ذکر شده است. پس از شرح حال فارسی هر فرد، ترجمه این شرح حال به زبان انگلیسی و پس از آن کُردی نقل شده است تا کتاب برای مخاطب ایرانی، کُرد و دیگر کشورها قابل استفاده باشد. گردآوری اطلاعات و ترجمه آن را بنده خود انجام داده‌ام.
در خصوص برخی از شخصیت‌ها مانند آقای ناصر رزازی و نجم‌الدین غلامی بسیار از بنده سوال شد که چرا نامشان در لیست وجود ندارد؟ واقعیت آن است که امکان پرداختن به شرح حال این افراد در داخل
کشور وجود ندارد و به همین دلیل است که به نام و شرح حال ایشان در این کتاب پرداخته نشده است.
پرسش دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا به شرح حال بقیه موزیسین‌های سنندجی پرداخته خواهد شد؟ اگر اوضاع مناسب باشد و فرصت پرداختن به شرح حال بقیه افراد فراهم گردد البته در جلد دوم این کتاب به شرح حال بقیه افراد پرداخته خواهد شد.
پرسش دیگری که از من شده این است که مراد از موزیسین سنندجی در این کتاب چیست؟ مراد از موزیسین سنندجی در این کتاب خواننده، نوازنده، آهنگساز و مدرس موسیقی‌ای است که یا در سنندج به دنیا آمده است مانند بیژن و هوشنگ کامکار یا اینکه سال‌های زیادی را در سنندج گذرانده است مانند گریشا میکاییل‌زاده.
در این کتاب برای نخستین بار علاوه بر شرح حال افراد، تاریخ تولد و احیانا مرگ آن‌ها بر اساس تاریخ هجری شمسی در بخش فارسی و تاریخ میلادی در بخش کُردی و انگلیسی آورده شده و با بهترین کیفیت چاپ و با کیفیت مناسب عکسِ موزیسین‌ها، منتشر گردیده است.
در به پایان رساندن این کتاب، شماری از متخصصین حوزه موسیقی و دلسوزان شهر بنده را یاری دادند که لازم است در اینجا مراتب سپاسگزاری خود را از ایشان ابراز دارم: آقای دکتر فرزاد حاجی‌میرزایی که پیشنهاد نوشتن کتاب را به بنده دادند و در جریان کار نیز حامی چاپ کتاب بودند. آقایان کژوان ضیاءالدینی و حمید حاصلی که در صحت مطالب مربوط به شرح حال موزیسین‌ها به بنده یاری رساندند. استاد برهان مفتی که در برقراری ارتباط با موزیسین‌ها و گردآوری اطلاعات به بنده یاری رساندند. آقای مصطفی زارعی که در گردآوری اطلاعات و نیز به دست آوردنِ عکس برخی از نامداران موسیقی به بنده کمک کردند. از انتشارات آمیار بابت چاپ اثر، شهرداری سنندج بابت حمایت از کار، آقای امید حیدری بابت ویرایش بخش کُردی، خانم عاطفه بهمنی بایت ویرایش بخش انگلیسی، آقای وریا دیوانی بابت حروفچینی، آقای آری عبدی بابت صفحه‌آرایی و طراحی جلد در این جا باید تشکر خود را ابراز کنم.
این کتاب دعوتی است به توجه و حمایت بیشتر از موسیقی سنندج که امروز با ثبت آن در شبکه شهرهای خلاق، باید محور توسعه شهر قرار گیرد. موسیقی‌ای که دارای غنا و تنوع قابل توجهی است و سرمایه معنوی این دیار محسوب می‌شود.
