گۆڕان نیوز – جلسەی نقد و بررسی رمان «رؤیای مردان ایرانی» اثر ماردین ابراهیم با ترجمەی مریوان حلبچەای، با حضور نویسندگان و منتقدان؛ مەریوان حلبچەای، محمد قاسمی زاده، دکتر قطب‌الدین صادقی، وحید امینی زادە و علی سهرابی در فروشگاه کتاب سرو سنندج برگزار شد.
فردین کمانگر/ روزنامه‌نگار، جلسەی نقد و بررسی رمان «رؤیای مردان ایرانی» اثر ماردین ابراهیم با ترجمەی مریوان حلبچەای، با حضور نویسندگان و منتقدان؛ مەریوان حلبچەای، محمد قاسمی زاده، دکتر قطب‌الدین صادقی، وحید امینی زادە و علی سهرابی در فروشگاه کتاب سرو سنندج برگزار شد.
روایت واقعیت‌های جامعه کوردی
دکتر «قطب‌الدین صادقی» بەتشریح «تکنیک و مضامین کتاب» پرداخت و گفت: ترجمه کتاب رمان «رؤیای مردان ایرانی». اثر ابراهیم توسط مریوان حلبچه‌ای ترجمه‌ای بسیار خوب و یکی از کارهای موفق در عرصه ادبیات محسوب می‌شود.
وی افزود: هسته اصلی رمان ماردین ابراهیم کتاب «مه‌م و زین» است که یکی از آثار میهنی و عاشقانه است و این را به ما می‌گوید که باید خودمان راوی تاریخ و فرهنگ خود باشیم.
دکتر قطب‌الدین صادقی تصریح کرد: برای نوشتن این رمان از تکنیک سیال و رئالیسم جادویی بهره گرفته است هفت راوی با سرنوشت‌های متفاوت این داستان را روایت می‌کنند.
وی همچنین عنوان کرد: در این رمان که ماردین ابراهیم آن روایت می‌کند در بخشی از آن به مسائله دیاسپورا پرداخته است که ۷ میلیون کورد در نقاط مختلف اروپا و آمریکا هستند که دچار سرگردانی هویتی شده‌اند.
صادقی گفت: ماردین به شکل حرفه‌ای واقعیت‌های جامعه خود را بدون نامبردن از شخصی خاص روایت می‌کند بدون تعارف و یا ابراز ترحم واقعیت‌های جامعه کوردی را روایت می‌کند.
افشای معنای پنهان یک اثر
دکتر قطب‌الدین صادقی افزود: دو پیام است یکی هویت است کتاب مم و زین که یکی از شاهکارها و آثار ملی است همه در صدد نابودی آن هستند؛ اما ماردین ابراهیم با چاپ و نشر آن را حفظ می‌کند و پیام دیگر آن پرداختن به مسائله دیاسپورا است که در میان هویت کوردی و هویت منطقه‌ای که در آن اسکان دارند مانده‌اند.
وی تصریح می‌کند: کار اصلی منتقد پیداکردن و افشای معنای پنهان یک اثر است.
وی ادامه داد: یکی از راهکارها برای حفظ هویت نشر و استفاده از روایت مدرن است و امروز برای اثبات هویت خود به شکل مدرن استفاده کرد ما کشته عشقیم جهان مصلح ماست و این بزرگ‌ترین مفهوم این رمان است.
دکتر قطب‌الدین صادقی در پایان گفت: جادارد از نویسنده و مترجم این اثر تشکر کنم و ماردین ابراهیم یک نویسنده خوش‌آتیه و دارای اصالت و ریشه است و از فن‌های جدید در حوزه رمان شناخت کامل دارند؛ اما در کل در قیاس با بختیار علی نیاز به کار دارد.
پوست‌اندازی ادبیات کوردی
همچنین محمدقاسم زادە «ادبیات و ریشەهای آن در رمان» را مورد کنکاش قرارداد و گفت: دکتر قطب‌الدین صادقی به‌صورت مفصل پیرامون هویت یک ملت در درون رمان و داستان سخن گفتند بنده نیز می‌خواهم در مورد کتاب «ژانی گه‌ل» اثر ابراهیم احمد صحبت کنم که در مورد زاده شدن یک ملت است و امروز کتاب رؤیای مردان ایرانی بر اثر ابراهیم احمد ترجیح داده شده است و این به معنای پوست‌اندازی است.
وی تصریح کرد: امروز ادبیات کوردی پوست‌اندازی کامل را انجام داده است و باید زبان نو، سبک نو خلق کرد و باید ادبیات ادبیات توجه کرد و اگر به سیاست نگاه کنیم باید از منظر ادبیات به آن پرداخت.
این نویسنده و منقد ادبی با اشاره به چهره‌های شاخص در ادبیات کوردی گفت: در میان نویسندگان کورد همچون بختیار علی، فرهاد پیر بال، شیرزاد حسن، و هیوا قادر؛ من ماردین ابراهیم را یک پدیده دیگر تلقی می‌کنم؛ زیرا ماردین ابراهیم در نگاه ادبی خود به نگاه ادبی امریکایی توجه کامل داشته است.
قسم زاده توضیح داد: ماردین ابراهیم رومان رؤیای مردان ایرانی را روایت را ساده می‌گیرد و این همانی است که در نگاه ادبی امریکا وجود دارد؛ زیرا در امریکا رمان را با زبان ساده روایت می‌کنند؛ اما در داخل رمان دارای پیچ‌وخم‌های بسیاری است.
وی به ساختار داستان نیز پرداخت و افزود: هفت راوی با هفت قصه متفاوت در رومان رؤیای مردان ایرانی آمده است و ماردین ابراهیم داستان را در درون داستان خلق می‌کند و داستان را به سمت فراداستان می‌برد
این نویسنده و منقد ادبی تصریح کرد: ماردین ابراهیم در درون داستان یک داستان باستانی را قرار داده است و بنده تاکنون داستانی را در ادبیات کوردی ندیدم که به شکل داستان «مه‌م و زین» پرداخته شده باشد.
محمدقاسم زادە افزود: نویسنده یک وظیفه بزرگ برعهده دارد و آن طرح سؤال است.
روایت هویت کوردی
وحیدامینی زادە به‌عنوان یکی از منتقدان در این نشست عنوان کرد: رمان «رؤیای مردان ایرانی» از ساختار روایی قابل‌فهم و روان است و تکنیک‌های داستان‌نویسی سرجای خودش قرار گرفته و استادانه روایت شده است؛ اما وقتی به پایان متن می‌رسیم یک سری سوالات را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: این داستان روایت هویت کوردی است؛ اما به اتفاقات و حوادث کردستان و اقلیم کردستان در دهه ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۸ میلادی که منطقه در گیرودار حوادث و تحولات بسیاری بوده است هیچ اشاره‌ای مستقیم به آنها نشده؛ اما در اثر و در لایه پنهان وجود دارد و این یک وجهه پنهانگی در اثر است.
استقبال خوب علاقه‌مندان از کتاب «رؤیای مردان ایرانی»
«مریوان حلبچه‌ای» نویسنده و مترجم کتاب «رؤیای مردان ایرانی» گفت‌وگوی اختصاصی با گۆڕان از تلاش‌های «مهسا سعیدی» (تسهیلگر فرهنگی) و مدیریت فروشگاە کتاب سرو در سنندج تشکر و قدردانی کرد و گفت: ما در استان کردستان فعالان فرهنگی بسیاری داریم؛ اما این بار به دعوت سرکار خانم سعیدی این نشست برنامه‌ریزی و برگزار شد که با استقبال بسیار خوب علاقه‌مندان به حوزه کتاب روبرو شد.
وی در ادامه با اشاره به برگزاری جلسه نقد کتاب «بختیار علی» در سنندج نیز گفت: در اسفندماه سالاری نیز جلسه نقد و بررسی ترجمه کتاب بندر فیلی اثر بختیار علی را در فروشگاەکتاب سرو سنندج با حضور چهره‌های شاخص ادبیات ایران برگزار خواهد شد.
این نویسنده و مترجم همچنین با اشاره به استقبال خوب از جلسه نقد و بررسی کتاب «رؤیای مردان ایرانی» در سنندج، گفت: منتقدان و حاضرین در این جلسه رمان ماردین ابراهیم و ترجمه آن را پسندیدند و این اولین اثر ماردین ابراهیم یکی از کوردهای ساکن انگلیس است که در سال ۲۰۰۷ نوشته و در سال ۲۰۰۸ توسط انتشارات سه‌رده‌م در اقلیم کردستان چاپ و منتشر شده است و تاکنون چندین اثر دیگر از این نویسنده را ترجمه کرده‌ام و امیدوارم به‌زودی مجوز چاپ این آثار نیز صادر شود و به مرحله چاپ برسند.
«مریوان حلبچه‌ای» تصریح کرد: ترجمه کتاب «رؤیای مردان ایرانی» در ایران با استقبال خوب مخاطبان قرار گرفته است و به چاپ چهارم رسیده است و تاکنون بیش از ۲۰ جلسه و نقد و بررسی این اثر با حضور چهره‌های شاخص ادبیات ایران در استان‌های مختلف کشور برگزار شده است.
وی همچنین به عوامل تأثیرگذار در استقبال از کتاب «رؤیای مردان ایرانی» اشاره کرد و گفت: جنبه جهان‌بینی، جنبه‌های هنری و روایت و زبان و تکنیک روایت مؤلفه‌هایی بودند که سبب برجسته‌شدن این اثر شده است و باتوجه‌به شاخصه‌هایی که در این رومان وجود دارد می‌تواند به‌عنوان یکی از شاهکارهای ادبی در جهان معرفی شود و تاکنون به زبان‌های انگلیسی و عربی نیز ترجمه شده است.
به آینده ادبیات کوردی خوش‌بین هستم
«مریوان حلبچه‌ای» نویسنده و مترجم با اشاره به چشم‌انداز ادبیات کوردی عنوان کرد: من به آینده ادبیات کوردی خوش‌بین هستم یکی از جنبه‌های ادبیات کوردی و تولید و خلق آثار ادبی است و مسائله دیگر آن مسائل حمایت است به طور مثال ۱۰ میلیون نفر کورد در کشورهای دیگر هستند و متأسفانه آنها ترجمه آثار ادبی کوردی به زبان‌های دیگر را خریداری نمی‌کنند و یا اقدامی برای ترجمه این آثار به زبان‌های دیگر نمی‌کنند و این نیازمند قدرت سیاسی است که ما نداریم و متأسفانه آزمون قدرت سیاسی یا دولت در اقلیم کردستان عراق نیز یک آزمون شکست‌خورده است و برای جهانی‌شدن نیازمند به یک‌همت کلی و جمعی است و زمانی که احساس مسئولیت یک فرد برای رشد و توسعه فرهنگ خود تقویت شد آنگاه می‌توان برای جهانی‌شدن نیز کارکرد.
توضیحات
داستان باشخصیت «اوفلیا» آغاز می‌شود که پس از مرگ پدرش، قدرت تکلم خود را از دست می‌دهد و به آسایشگاهی منتقل می‌شود. «میلی» که عاشق اوفلیا است، در تلاش برای کشف داستان زندگی او، به حکایتی پرماجرا درباره دلاوری ایرانیانی پی می‌برد که برای حفظ دست‌نوشتهٔ «مم و زین»، شاهکار ادبیات کردی، جان‌فشانی کرده‌اند. این روایت‌ها جهان معاصر را به زمانه‌های دور سرزمین‌های شرقی پیوند می‌دهد و زیبایی‌ها و سختی‌های مشرق‌زمین و مغرب‌زمین را در هم می‌آمیزد. نویسنده با نقد خشونت، تعصب و عدم تسامح در این سرزمین‌ها، تاریخ و فرهنگ مردمانشان را به چالش می‌کشد.
در مجموع، «رؤیای مردان ایرانی» اثری است که با پرداختن به موضوعاتی چون هویت، فرهنگ و تاریخ، خواننده را به تفکر و تأمل وامی‌دارد. «رؤیای مردان ایرانی» از نظر سبک نوشتاری، رمانی است که بین سنت و مدرنیته، واقعیت و خیال، شعر و نثر، و تاریخ و زمان حال حرکت می‌کند. زبان شاعرانه، روایت غیرخطی، شخصیت‌پردازی عمیق، فضاسازی سینمایی و مضمون‌های فلسفی و تاریخی، این رمان را به اثری شاخص تبدیل کرده است. سبک ماردین ابراهیم در این کتاب، نشان‌دهنده مهارت بالای او در ترکیب ادبیات کلاسیک و مدرن و خلق متنی چندلایه و تأمل‌برانگیز است.
