گۆڕان نیوز- مراسم اهدای جایزه ادبی کال با استقبال با شکوه مردم با حضور چهره‌ها و شخصیت‌های فرهنگی و ادبی در سالن پردیس سینما بهمن در سنندج برگزارشد.
گۆڕان نیوز، دبیر جایزه ادبی کال عنوان کرد: جایزه ادبی کال؛ گامی برای خدمت و اعتلای زبان و ادبیات کرُدی است و امروز توانستیم این مهم را اعلام کنیم که بخش خصوصی می‌توانند در حوزه فرهنگ و ادبیات نیز فعالیت کنند.
«بیان عزیزی» در مراسم تجلیل از برگزیدگان اولین جایزه ادبی کال، با اشاره به استقبال خوب نویسندگان از این جایزه عنوان کرد: آثار ارسالی از استان‌های کردستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه و ایلام، همچنین از شهرهای مختلف اقلیم کردستان عراق نیز از جمله اربیل، سلیمانیه و حلبچه و… آثار متعددی ارسال شده و حتی آثاری از خراسان شمالی و جنوب کشور نیز به این جشنواره رسیده است.
وی همچنین با اشاره به محبوبیت و جایگاه جایزه ادبی کال در کردستان گفت: حضور تعداد زیادی از آثار نویسندگان نسل جوان و تحصیلکرده ای که از اقلیم کردستان عراق اثر فرستاده بودند، به دبیرخانه این جایزه ادبی مشهود است.
دبیر جایزه ادبی کال در کردستان با اشاره به جزئیات برگزاری جایزه ادبی کال، افزود: برنامه برگزاری جایزه به دلایل مختلف از جمله ویروس کرونا و برخی مسائل اجتماعی سیاسی به تعویق افتاد اما از سال گذشته عزم را جزم کردیم و از همان ابتدا چندین نشست و مشورت با نویسندگان و صاحب نظران ادبی و شخصیت های فرهنگی برگزار شد.
جایزه ادبی کال؛ گامی برای خدمت و اعتلای زبان و ادبیات کرُدی
عزیزی ادامه داد: یکی از مهمترین چالش‌های ما موضوع لهجه در زبان کردی بود که دارای غنا و گستردگی است و پس از بررسی و مشورت‌های فراوان نظر بر این شد که آثار با لهجه ها و گویش‌های متفاوت به صورت جداگانه داوری شوند.
وی یادآور شد: هیئت داوران منتخب از نویسندگانی تشکیل شد کە علاوه بر اینکە صاحب اثر بوده اند، دارای تخصص حرفه ای نیز هستند و فرم های داوری به صورت علمی تنظیم شد تا علاوه بر رأی و نظر ادبی داور، یک محک و معیار عادلانه برای تمام آثار وجود داشته باشد.
دبیر جایزه ادبی کال در کردستان بیان کرد: در سال گذشته، پس از انتشار فراخوان جایزه ادبی کتاب کال که تنها در فضای مجازی امکان یافت به دلیل عدم وجود بودجه برای تبلیغات، استقبال غیر قابل انتظاری از آن شد و در دو بخش آثار چاپ شده و چاپ نشده و در سه ژانر شعر، رمان و مجموعه داستان به زبان کردی برای جایزه ارسال شد.
«بیان عزیزی» با بیان اینکه سال قبل بیش از ۲۰۰ کتاب چاپ شده و ۱۰۰ اثر چاپ نشده ادبی به دستمان رسید و در کل ۳۱۱ اثر به دبیرخانه ارسال شد، گفت: پس از بررسی شروط اعلام شده در نهایت تعداد ۱۷۴ اثر به بخش نهایی راه یافت و آثار بادقت و دانش و دلسوزی داوری شدند.
وی اظهار کرد: این آثار به عنوان بخشی از توانایی و استعداد ادبیات کردی معرفی می شوند و البته این انتخاب داوران ما به هیچ عنوان به معنای کم ارزش کردن و ناتوانی دیگر آثار نیست و امیدواریم در سال های بعد این هدف بلندپروازانه تر و وسیع تر در راستای خدمت به ادبیات و زبان کردی ادامه یابد.
کتاب برای کتاب
دبیر جایزه ادبی کال در کردستان همچنین به شفافیت منابع مالی و شیوه برگزاری جایزه اشاره کرد و افزود: این جایزه مستقل است بدین معنا که تحت هیچ عنوانی کمک و حمایت مادی از هیچ نهاد دولتی و اقتصادی دریافت نکرده است و ما با رایزنی با هیأت امنای خود، کمک و پیشنهاد اسپانسرهای تجاری را هم رد کردیم به این دلیل که هدف ما این بوده که جایزه کاملاً دور از امیال مادی باشد چرا که این جایزه با اعتمادسازی و در راستای خدمت به زبان کردی و اعتلای وضعیت موجود ادبی، هویت خود را تعریف کرده است.
«بیان عزیزی» به مشکلات و معضلات نویسندگان نیز اشاره کرد و گفت: باوجودی که نویسندگان ما با مشکلات بسیاری مواجهند اما جایزه ما مادی نیست و با تمام توان برای چاپ و انتشار آثار این عزیزان تلاش خواهیم کرد.
وی افزود: برای شفاف سازی و در راستای تنویر افکاری عمومی اعلام می‌کنیم منابع مالی برای برگزاری این جایز ادبی، حق تالیف و قرارداد یک اثر اینجانب و پشتیبانی جناب آقای رضا علی پور همسر ایجناب و حمایت کافه کتاب کال تامین شده است و این تمام توان ما برای برگزاری این جایزه ادبی در کردستان بوده است.
دبیر جایزه ادبی کال در کردستان تصریح کرد: اگر شما نویسندگان و مردم فهیم ما را بازهم یاری کنند دوره دوم جایزه ادبی کال را به نوشتار و آثار زنان اختصاص خواهیم داد.
عزیزی در ادامه با تقدیر از زحمات حامیان و عوامل اجرایی جایزه ادبی عنوان کرد: برای برگزاری این جشنواره از حمایتهای جمعی از فعالان این حوزه برخوردار بودیم که با تمام توان برای بهتربرگزار کردن این جایزه تلاش کردند کمیته مشاورین:عطا نهایی، کامبیز کریمی، عدنان برزنجی، علی اشرافی، رحیم لقمانی، محمد کریم اسدبیگی، هادی مستوفی، شیروان یاری، زانا قاسمی فر، دکتر طاهر سرحدی، بهنام درویی و در بخش دانشگاهی نیز دکتر امید قادر زاده، دکتر امید ورزنده، دکتر جبار محمدی و کمیته رسانه نیز برعهده فرهاد هادی، فیض الله پیری و فردین کمانگر بوده است همچنین شیلان هوشیاری و ناصر خالدیان.
وی همچنین افزود: کمیته بررسی آثار بدون هیچ چشم داشت مادی تمام توان و تلاش خود را به کار گرفتند تاآثار برتر را معرفی کنند هر چند امکان نقد این مراسم وجود دارد و ما تمام توان خود را به کار گرفتیم برای هر چه باشکوه‌تر این جایزه.
فرهنگ و هنر؛ زبان مشترک مردم مختلف در دنیا
قطب الدین صادقی از چهره‌های شاخص فرهنگی کشور و کارگردان سینما و تئاتر در کشور در مراسم جایزه ادبی کال استان کردستان، گفت: فضاهای شهری ما نیازمند اماکن فرهنگی هستند، اماکنی فرهنگی برای آموزش، یادگیری و تولید محتوا، چرا که اشاعه فرهنگ و هنر مانند زبان کردی نیاز دارد که برای ارائه و گسترش در رویدادهای مختلف بیان شود.
وی افزود: شهری که فرهنگ و هنر در آن وجود نداشته باشد، روح و زندگی در آن جریان ندارد؛ فرهنگ و هنر زبان مشترک مردم مختلف در دنیا است و از این رو نیاز است که در شهرها به بست و گسترش فرهنگ و هنر توجه بیشتری شود.
کارگردان سینما و تئاتر در کشور به جایزه ادبی کال اشاره کرد و گفت: یکی از ایده‌های خوب این رویداد فرهنگی این است که جامعه فرهنگی، هنری و ادبی را ترغیب می کند تا رشد و تولید محتوا در این حوزه بیشتر شود.دومین ایده این رویداد، عاملی برای حساس کردن افکار عمومی است که به نویسندگان و مردم القا شود که آنها احترام گذاشته می‌شود و باید این روند را به جامعه تزریق کنیم که تنها به کافه‌ها و مکان‌‌های فرهنگی اکتفا نکنیم. مانند فستیوال‌های بزرگ جهانی برای جامعه خاص خود، ارزش قائل می شود و حتی بین مردم عام و افکار عمومی نیز جریان سازی فرهنگی به راه می‌اندازد.
وی یادآور شد: رویدادهای فرهنگی باید به سمتی برود که تنها عده ای خاص را زیر چتر خود قرار ندهد و توده های مختلف مردمی را درگیر کند و قطعا برگزاری چنین رویدادهایی می تواند در تحقق این هدف بسیار موثر باشد.
این کارگردان مطرح سینما و تئاتر در کشور با بیان اینکه فضای فرهنگ فضای رقابت نیست، فضای دوستی و احترام است، بیان کرد: در دنیا ۳ نوع رابطه داریم، رابطه سیاسی، رابطه اقتصادی و رابطه فرهنگی که شکی در آن نیست که در رابطه سیاسی و اقتصادی هر کشوری می‌خواهد که قدرت خود را به دیگران نشان داده و به نوعی بر آنها سیطره پیدا کنند. تنها در رابطه فرهنگی است که تمام کشورها دوست دارند آنچه که به عنوان آئین آنها شناخته می‌شود را به اشتراک بگذارند تا بتوانند با تبادل فرهنگ ها، جامعه جذاب تری را ایجاد کنند. و رابطه فرهنگی تنها رابطه‌ای که بدون سیطره و بدون مرز است و عاشق هنر و فرهنگ است.
قطب الدین صادقی افزود: پیام هنرمندان بزرگ در هر جای دنیا که باشند، پیام های انسانی و از روی احترام و عزت است و از طرف دیگر شاید بسیاری از کشورهای دنیا با سیاست و اقتصاد ما مشکل داشته باشند، اما عاشق فرهنگ و ادب و هنر جامعه ایرانی هستند و در مقابل نیز مردمان ایران همین گونه هستند.
این کارگردان مطرح سینما و تئاتر در کشور اظهار کرد: رویدادهای فرهنگی نباید به سمت نخبه کشی برود و باید به نوعی چنین رخدادهایی برگزار شوند که باعث آشنایی هر چه بیشتر هنرمندان و ادبا با فرهنگ و ادب دیگر مناطق شود نه اینکه آنها را در مقابل یکدیگر قرار دهد.
صادقی ادامه داد: در دنیای فرهنگ و هنر نباید به افرادی که ظرفیت بزرگ شدن را ندارند، میدان داد چرا که وجود چنین انسان های حقیر و کوتاه فکری می تواند به جامعه فرهنگی آسیب بزند و احترام و دوستی را به دشمنی تبدیل‌کند.
وی همچننین با تاکید بر تقویت زبان معیار عنوان کرد: تمام لهجه‌ها قابل احترام و ارزشمند هستند اما باید جایزه ادبی کال و سایر جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی به سمت زبان معیار پیش بروند و با این فرایند بیشتر از حال و روز همدیگر باخبر می‌شویم.
این کارگردان مطرح سینما و تئاتر در کشور تاکید کرد: باید همدیگر را بشناسیم و در برنامهها و رویدادهای فرهنگی نان به قرض دادن به هم را نداشته باشیم و باید از همدیگر حمایت و پشتبانی کنیم. هدف جشنواره‌ها نخبه کشی نیست اما متاسفانه شاهد نخبه کشی هستیم و در فضاهای فرهنگی از این گونه رفتارها پرهیز کینم
کال؛ جایزهای مسنقل برای ادبیات کوردی
عطا نهایی از نویسندگان در این مراسم عنوان کرد: امروز با حضور مهمانان از شهرها و استان‌های دیگر ارجمند در پردیس سینما بهمن نتیجه چند سال برنامه‌ریزی و تلاش عوامل اجرایی جایزه ادبی کال تحقق پیدا کرد.
وی درادامه افزود: در همان ابتدا دو ایده را مطرح کردم که اولین آن مستقل بودن جایزه بود و خوشبختانه این مهم مورد تایید خود اعضا نیز بود در چند دهه گذشته تاکنون جشنواره‌های متعددی توسط دستگاههای فرهنگی و هنری برگزار شده که تداوم نداشته است و بنابردلایل مختلف نتوانسته اند تاثر گرار باشند.
این نویسنده با اشاره به مشکل منابع مالی برگزاری جایزه عنوان کرد: همچنین تاکید شد که هدایایی که در جایزه کال اهدا می‌شود از ارزش ریالی چندانی برخوردار نباشد و هدف این جایزه توجه به نویسندگان شاعران و داستان نویسانی است که سالها در عرصه ادبیات مشغول فعالیت هستندئ و به آنها توجهی نشده است.
نهایی در ادامه افزود: ما جایزه نمی‌خواهیم زیرا آرزوها و رویاههای جامعه خود را روایت می‌کنیم و این امر نیازمند جایزه نیست و فضای ادبی ما فضایی سرد و همراه با رکود بوده است و این جایزه می‌تواند جان تازه‌ای به آن ببخشد.
وی تصریح کرد: ما باید فضایی را ایجاد کنیم که در انتخاب آثار هدفی جز خدمت به حوزه ادبیات نباشد و در صدد حذف سلیقه‌های دیگر نباشیم. و این رویداد اقدامی بسیار ارزنده‌ای است و امید است که ماندگار و ادامه دار باشد
توسعه کمی و کیفی جایزه ادبی کال
در ادامه این مراسم پنل تخصصی با موضوع زبان و ادبیات کُردی با حضور اساتید برجسته این حوزه برگزار شد و برخی از نویسندگان، شاعران و صاحبنظران حوزه زبان و ادبیات کردی از جمله عطا نهایی، علی سهرابی، رضا علی پور، جمال محمدی، علی الفتی، محمد رحیمیان، علی اشرافی و کامبیز کریمی سخنانی را بیان کردند.
رضا علی پور با اشاره به تضارب آرا و اندیشه در این محافل بر توسعه کمی و کیفی جایزه ادبی کال تاکید کرد و گفت: امیدواریم در دوره بعدی این رویداد فرهنگی شاهد این موضوع باشیم.
جمال محمدی دیگر سخنران این رویداد فرهنگی زبان و ادبیات را ترکیبی از سیاست، اجتماع، فرهنگ، فلسفه و ارتباطات و همچنین اصل اصلی در بقا و هویت ملت ها از جمله کردها دانست و افزود: زبان عامل محوری برای روشنگری، بیان دردها، انتقال ارزش ها، اندیشه ورزی است.
محمد رحیمیان نیز در سخنان کوتاهی بیان کرد: ادبیات روایی و داستان نویسی محور زبان و ادبیات کردی بوده و لذا باید این روایت جامع و براساس عقلانیت کردی باشد.
علی الفتی دیگر سخنران جایزه ادبی کال با بیان اینکه مبدا نگارش شاهنامه کردی در کرمانشاه بوده است، گفت: گویش های مختلف زبان کردی در کرمانشاه، مستمر در حال فعالیت و تولید محتوا هستند.
وی با اشاره به آشنایی کرمانشاهی و ایلامی ها با گویش سورانی، خواستار اهتمام بیشتر سورانی ها برای مطالعه ادبیات گویش گورانی (کرمانشاه و ایلام و …) شد و تاکید کرد: با اتحاد و ارتباط، ادبیات و کتابخانه کردی، ثروتمندتر و پرمحتواتر می شود.
کامبیز کریمی هم به عنوان سخنران جایزه ادبی کال در کردستان اظهار کرد: در نوشتن و انتشار کتاب و تولید محتوا در شبکه های اجتماعی مقام دوم در ایران را داریم.
علی اشرافی هم از دیدگاه های مختلف فلسفی به اهمیت زبان و آموزش آن اشاره کرد و با تبیین برخی دیدگاه ها در مورد ناکارآمدی سیستم آموزش رسمی در پرورش استعدادها و انتقال مفاهیم عقلانی، خواستار توسعه این فستیوال ها و آموزش های موثر در کنار سیستم های رسمی شد.
برگزیدگان جایزه ادبی کال
در ادامه این رویداد آثار برگزیده «جایزه ادبی کال» براساس آرای هیات های مختلف داوران اعلام شد که بر اساس آن در بخش شعر سورانی چاپ شدە و چاپ نشدە «نزند بگیخانی»، «بشدار سامی»، «قادر نیازی»، «سورام محمد سوورە»، «گلالە درودیان»، «یونس حسینی»، «آزاد یونسی»، «راهوز کامرران»، «کریم خضری»، «ابراهیم فرجی»، «نشمیل برزنجی»، «سومیە جلال»، «کاروان حاجی»، «شریف مرادی»، «ایرج عبادی» و «سروشت نوزاد» به عنوان برگزیده معرفی شدند.
در بخش برگزیدگان شعر کرمانشاه و و ایلام نیز آثار هنرمندان «مهتاب رشیدیان»، «احسان نجفی»، «محمدجواد جلیلیان»، «سمیە فلاحی»، «مهرداد زیبایی» و «نسرین باوندپور» به عنوان آثار برتر این رویداد فرهنگی معرفی شدند.
همچنین «آمینه رحیمی (ژوان)» و «احسن رشیدی» به عنوان برگزیدگان بخش شعر هورامی از سوی هیئت داوران اولین جایزه ادبی کال در کردستان شناخته شدند.
در بخش مجموعه داستان نیز «ماه پارە ابراهیمی»، «نیشتمان قادریان»، «رسول سفریانی»، «چنور سعیدی»، «لیلا نورانی»، «هەلو فریق» و «جیگر بختیار» به عنوان نفرات برتر شناخته شدند.
برگزیدگان بخش رمان و داستان نیز در زبان کلهری «مازیار نظربیگی»، در زبان سورانی «ادریس بردنوس»، «سوران کردپور»، «چیا پرویزپور»، «اسعد ظهرابی»، «سینا خلیلی»، «سارا صادق زادە» و «آرام محمد» و در زبان کرمانجی نیز «فهل محسن»، «قاسم پیرۆ» و «کاموران چاکر» به عنوان برگزیده معرفی شدند.
گفتنی است که مراسم جایزه ادبی کال در سالن پردیس سینما بهمن با حضور بسیاری از چهره‌ها و شخصیت‌های ادبی از استان‌های کردنشین و شهرهای اقلیم کردستان برگزار شد و باتوجه به استقبال گسترده مردم سالن مراسم با کمبود جا برای نشستن مهمانان مواجه شد. به گفته بسیاری از حاضرین در چند سال گذشته تاکنون مراسمی این چنینی در خور شان ادبیات کوردی در کردستان برگزار نشده است.
