گۆڕان نیوز- کردستان، استانی سرشار از ظرفیت‌های اقتصادی و فرهنگی، دهه‌هاست در چرخه‌ای از مشکلات ساختاری و کم‌توجهی‌ها گرفتار شده. اما اکنون، با مدیریتی تازه‌نفس و آینده‌نگر مانند دکتر آرش لهونی، فرصتی بی‌نظیر برای آغاز فصلی نو در توسعه پایدار این استان فراهم شده است. با این وجود، تحقق این هدف بزرگ نیازمند اقداماتی اصولی و پرهیز از سیاست‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و سطحی خواهد بود.
بایدها
✅ برنامه‌محوری و استفاده از ظرفیت‌های بومی
کردستان نیازی به نسخه‌های کپی‌شده از دیگر استان‌ها ندارد. باید بر اساس نیازهای واقعی منطقه، اسناد بالادستی و استفاده از ظرفیت‌های بومی همچون تجارت مرزی، کشاورزی و گردشگری، برنامه‌های علمی و عملیاتی تدوین شود. توسعه مناطق آزاد تجاری بانه و مریوان تنها در صورت مدیریت اصولی و جذب سرمایه‌های هدفمند، می‌تواند به رفع مشکلات مرزنشینان کمک کند.
✅️ توجه ویژه به حل معضل کولبری
مشکل کولبری باید ریشه‌ای حل شود. به‌جای برخورد سطحی یا مقطعی، ایجاد مشاغل جایگزین پایدار مانند صنایع کوچک، لجستیک مرزی و ساماندهی رسمی تجارت، راه‌حل واقعی خواهد بود. این معضل را نباید به ابزاری برای اهداف تبلیغاتی تبدیل کرد.
✅️توسعه زیرساخت‌های گردشگری
کردستان، با طبیعت بکر و میراث فرهنگی غنی‌اش، مستعد تبدیل‌شدن به قطب گردشگری ایران است. توسعه زیرساخت‌ها و حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احیای مناطق گردشگری مانند زریبار، ثبت جهانی هورامان و توسعه اکوتوریسم باید در اولویت باشد.
✅️ مدیریت پایدار منابع معدنی
بهره‌برداری از معادن باید هم به توسعه اقتصادی استان کمک کند و هم اصول زیست‌محیطی در نظر گرفته شود. صنایع فرآوری مواد معدنی نه‌تنها ارزش‌افزوده ایجاد می‌کنند، بلکه اشتغال جوانان منطقه را تضمین خواهند کرد.
✅️ کشاورزی پایدار و توسعه صنایع تبدیلی
با بیش از یک‌میلیون هکتار زمین زراعی، کشاورزی می‌تواند ستون فقرات توسعه کردستان باشد. باید از روش‌های سنتی فاصله گرفت و به سمت فناوری‌های نوین، تولید محصولات استراتژیک و ایجاد زنجیره‌های ارزش از طریق صنایع تبدیلی حرکت کرد.
✅️ توانمندسازی نیروی انسانی و مهارت‌افزایی جوانان
بدون سرمایه‌گذاری در جوانان، توسعه معنا ندارد. باید آموزش‌های فنی‌حرفه‌ای بر اساس نیازهای واقعی منطقه گسترش یابد تا نیروی انسانی ماهر به بازار کار تزریق شود.
نبایدها
✅️پرهیز از نگاه سیاسی و سطحی
توسعه کردستان نباید قربانی نگاه‌های سیاسی یا ملاحظات کوتاه‌مدت شود. اولویت باید بر نیازهای واقعی مردم و پیشرفت اقتصادی منطقه باشد.
✅️ مقابله با مدیریت‌های منفعل و غیرپاسخگو
مدیرانی که برای توسعه برنامه‌ای ندارند و به رویکردهای محافظه‌کارانه عادت کرده‌اند، باید کنار گذاشته شوند. فضای مدیریتی استان نیازمند افرادی باتجربه و شفاف همچون دکتر لهونی است.
✅️جلوگیری از خام‌فروشی منابع
منابع معدنی استان نباید به‌سادگی خام‌فروشی شوند. تأکید بر صنایع پایین‌دستی و فرآوری مواد باید سیاست اصلی دولت باشد.
✅️ بی‌توجهی به مشکلات اجتماعی مانند کولبری
نباید به کولبری به‌عنوان معضلی مقطعی یا حاشیه‌ای نگاه کرد. رفع این مشکل تنها با ایجاد شغل پایدار و تجارت رسمی ممکن است.
✅️ ناهماهنگی بین بخش‌های دولتی و خصوصی
عدم تعامل بین دولت و سرمایه‌گذاران به توسعه آسیب می‌رساند. باید فرآیندها تسهیل شوند تا مشارکت بخش خصوصی و عمومی در پروژه‌های بزرگ اقتصادی ممکن شود.
سخن آخر
دکتر آرش لهونی نقشه‌راه روشنی برای توسعه پایدار کردستان ترسیم کرده است. تحقق این برنامه‌ها به‌شرط داشتن اراده‌ای محکم، پرهیز از نگاه‌های مقطعی و کوتاه‌مدت و مشارکت مردم و نهادهای مسئول ممکن خواهد بود. استان کردستان دیگر فرصت آزمون و خطا ندارد؛ این بار باید تحول واقعی شکل بگیرد.
